Ostatnio w ramach sportów wyczynowych majstruję trochę z zapytaniami do bazy danych w Zendzie. Sprawdzam co można wycisnąć z obiektów Zend_Db_Select. Ten wpis zdecydowałem się podzielić na dwie części. W pierwszej pokażę jak wygenerować dosyć złożone zapytanie do bazy danych za pomocą kilku obiektów Zend_Db_Select, a w drugiej zajmiemy się stworzeniem formularza i odebraniem danych.
Naszym celem będzie utworzenie alfabetycznej listy polityków, których wszyscy lubimy wraz z ich powszechnie znanymi pseudonimami, np.
<select>
<option value="1">Donald Tusk</option>
<option value="2">Jareczek (Jarosław Kaczyński)</option>
<option value="3">Jarosław Kaczyński</option>
<option value="4">Słońce Peru (Donald Tusk)</option>
</select>
Najpierw musimy mieć skąd brać naszych wybrańców narodu. Stworzymy sobie bazę danych mniej więcej taką:  Obrazek bazy danych polityków zrobiłem fajnym narzędziem online WWW SQL Designer. Schemat jest oczywiście maksymalnie uproszczony. Nie czepiać się, że imiona i nazwiska trzymam w jednym polu. Chodzi nam o relację jeden polityk ma wiele pseudonimów. Macie poniżej trochę kodu SQL wyeksportowanego przez phpMyAdmin plus kilka przykładowych wartości.
 Obrazek bazy danych polityków zrobiłem fajnym narzędziem online WWW SQL Designer. Schemat jest oczywiście maksymalnie uproszczony. Nie czepiać się, że imiona i nazwiska trzymam w jednym polu. Chodzi nam o relację jeden polityk ma wiele pseudonimów. Macie poniżej trochę kodu SQL wyeksportowanego przez phpMyAdmin plus kilka przykładowych wartości.
CREATE TABLE IF NOT EXISTS `politycy` (
  `id` int(11) NOT NULL AUTO_INCREMENT,
  `imie_nazwisko` varchar(50) NOT NULL,
  PRIMARY KEY (`id`)
) ENGINE=InnoDB  DEFAULT CHARSET=utf8 COMMENT='tabela zawierajaca imiona i nazwiska politykow' AUTO_INCREMENT=3 ;
 
INSERT INTO `politycy` (`id`, `imie_nazwisko`) VALUES
(1, 'Donald Tusk'),
(2, 'Jarosław Kaczyński');
 
CREATE TABLE IF NOT EXISTS `politycy_ksywki` (
  `id` int(11) NOT NULL AUTO_INCREMENT,
  `ksywka` varchar(20) NOT NULL,
  `polityk_id` int(11) NOT NULL,
  PRIMARY KEY (`id`),
  KEY `polityk_id` (`polityk_id`)
) ENGINE=InnoDB  DEFAULT CHARSET=utf8 COMMENT='zawiera popularne pseudonimy politykow' AUTO_INCREMENT=3 ;
 
INSERT INTO `politycy_ksywki` (`id`, `ksywka`, `polityk_id`) VALUES
(1, 'Słońce Peru', 1),
(2, 'Jareczek', 2);
 
ALTER TABLE `politycy_ksywki`
  ADD CONSTRAINT `politycy_ksywki_ibfk_1` FOREIGN KEY (`polityk_id`) REFERENCES `politycy` (`id`) ON DELETE CASCADE ON UPDATE CASCADE;
Następnie spróbujemy sobie wygenerować dosyć spore zapytanie SQL, które za jednym zamachem wypisze wszystkich polityków, wszystkie pseudonimy i dodatkowo w nawiasie wypisze którego polityka który pseudonim dotyczy. Wszystko oczywiście w Zend Framework.
// adapter bazy umieszczony w rejestrze
$dbAdapter = Zend_Registry::get('db');
$select1 = $dbAdapter->select()
   // podstawowa tabela z politykami
   ->from(array('p' => 'politycy'),
          // ktore pola (lacznie z aliasem)
          array('p.id','p.imie_nazwisko'));
// podzapytanie dla ksywek
$subSelect = $dbAdapter->select()  
   ->from(array('pp' => 'politycy'),
          array('pp.imie_nazwisko'))
   // warunek dla podzapytania
   ->where('pp.id = pk.polityk_id')
   // powinno przyspieszyc duze bazy
   ->limit(1);
$select2 = $dbAdapter->select()
   // tabela z ksywkami
   ->from(array('pk' => 'politycy_ksywki'),
          array('pk.polityk_id', 
                // Zend_Db_Expr konieczny przy wywolywaniu funkcji SQL
                new Zend_Db_Expr("CONCAT(pk.ksywka, ' (', ({$subSelect}) , ')')")));
$selectUnion = $dbAdaptery->select()
   // konstruujemy zapytanie typu union
   ->union(array($select1, $select2))
   // szeregujemy wyniki
   ->order('imie_nazwisko ASC');
$stmt = $select->query();
$rowset = $stmt->fetchAll();Powyższy kod stworzył niczego sobie zapytanie:
SELECT `p`.`id`, `p`.`imie_nazwisko` FROM `politycy` AS `p` UNION SELECT `pk`.`polityk_id`, CONCAT(pk.ksywka, ' (', (SELECT `pp`.`imie_nazwisko` FROM `politycy` AS `pp` WHERE (pp.id = pk.polityk_id) LIMIT 1) , ')') FROM `politycy_ksywki` AS `pk` ORDER BY `imie_nazwisko` ASCZmienna $rowset zawiera wynik zapytania w postaci tablic:
array(4) {
  [0] => array(2) {
    ["id"] => string(1) "1"
    ["imie_nazwisko"] => string(11) "Donald Tusk"
  }
  [1] => array(2) {
    ["id"] => string(1) "2"
    ["imie_nazwisko"] => string(31) "Jareczek (Jarosław Kaczyński)"
  }
  [2] => array(2) {
    ["id"] => string(1) "2"
    ["imie_nazwisko"] => string(20) "Jarosław Kaczyński"
  }
  [3] => array(2) {
    ["id"] => string(1) "1"
    ["imie_nazwisko"] => string(27) "Słońce Peru (Donald Tusk)"
  }
}Na koniec uwaga: obiekty typu Zend_Db_Select są przydatne tylko wtedy, gdy nasze zapytanie nie ma charakteru stałego, tzn. różne czynniki wpływają na jego kształt, przez co musi być tworzone w locie. Jeżeli wiemy, że zapytanie zawsze będzie takie samo to jest to zwykłe marnotrawstwo zasobów serwera, aczkolwiek ładnie wygląda i szybko się pisze.